پيامبر صلى الله عليه وسلم براي اصحابش تعريف مي کند که مردي داشت در راهي مي رفت، سخت تشنه شد و دنبال آب مي گشت تا بنوشد. و چاهي را ديد در آن فرو شد و آب آشاميد، و بعد از آن بيرون شد، ناگهان سگي را ديد که از شدت تشنگي زبان از کامش برآمده بود، از تشنگي خاک خيس را مي خورد. با خود گفت: اين سگ هم مثل من به سختي تشنه شده، پس به چاه درآمده کفشش را آب کرده آنرا بدهن خود گرفت، از چاه بالا آمد و سگ را سيراب کرد، خداوند مزد اين عمل را داد و او را آمرزيد. صحابه گفتند: يا رسول الله، آيا در کمک کردن به چارپايان پاداش داده مي شود؟ آن حضرت صلى الله عليه و سلم فرمود: (في كل ذات كَبِد رَطْبَة أجر) يعني: « در(کمک به) هر جگر تازه اي پاداش است.» [متفق عليه]

***

خداوند انسان را خلق کرد و او را کرامت بخشيد و حيوانات را براي خد.مت به او در برآوردن نيازهايش به تسخيرش در آورد. انسان از گوشت و شير آن ها تغذيه نموده و لباس هايش را از پشم و پوست آنان مي سازد و برخي را براي زيبايي و علاقه نگاه مي دارد.

خداوند متعال مي فرمايد: {والأنعام خلقها لكم فيها دفء ومنافع ومنها تأكلون. ولكم فيها جمال حين تريحون وحين تسرحون. وتحمل أثقالكم إلى بلد لم تكونوا بالغيه إلا بشق الأنفس إن ربكم لرءوف رحيم. والخيل والبغال والحمير لتركبوها وزينة ويخلق ما لا تعلمون} [نحل: 5-8] يعني: « و چارپايان را براى شما آفريد در آنها براى شما [وسيله] گرمى و سودهايى است و از آنها مى‏خوريد * و در آنها براى شما زيبايى است آنگاه كه [آنها را] از چراگاه برمى‏گردانيد و هنگامى كه [آنها را] به چراگاه مى‏بريد * و بارهاى شما را به شهرى مى‏ب رند كه جز با مشقت بدنها بدان نمى‏توانستيد برسيد قطعا پروردگار شما رئوف و مهربان است * و اسبان و استران و خران را [آفريد] تا بر آنها سوار شويد و [براى شما] تجملى [باشد] و آنچه را نمى‏دانيد مى‏آفريند.»

از جمله آدابي که بايد انسان مسلمان در برخورد با حيوانات رعايت کند، موارد زير مي باشند:

شكر خداوند به خاطر اين نعمت:

اين کار با استفاده و به کار بستن درست و بجاي آن حيوان و دادن حق خداوند، زکات و صدقات، که در آن است به انجام مي رسد.

مهرباني با حيوانات:

مسلمان براي حيوانات غذا، آب و مكان مناسبي را مهيا مي کند. عرب همواره به اسب اهميت داده و به تربيت آن همت مي گمارد و مي کوشيد تا اصالت آن را به خوبي محفوظ دارد. پيامبر صلى الله عليه و سلم با عباي خود صورت اسبش را دست مي کشيد. صحابي جليل القدر حضرت ابوقتاده رضي الله عنه گربه اي را ديد که دنبال آب مي گشت، ظرف آب را برايش مايل نمود تا آنکه آب نوشيد و بازگشت.

رسول خدا صلى الله عليه و سلم از زني که وارد آتش دوزخ شده است بخاطر آنکه گربه اي را زنداني کرده و آن را از خوردن و نوشيدن باز داشته است. آن حضرت صلي الله عليه و سلم: (دخلت امرأة النار في هِرَّة ربطتها، فلم تطعمها، ولم تدْعها تأكل من خشاش (حشرات) الأرض) يعني: « زني وارد دوزخ گشت به خاطر گربه ايکه آن را بسته و نه طعامش داده و نه گذاشت که از حشرات و گزندگان زمين بخورد.» [متفق عليه]

همچنين آن حضرت صلى الله عليه و سلم مي فرمايد: (ما من مسلم يغرس غرسًا أو يزرع زرعًا؛ فيأكل منه طير أو إنسان أو بهيمة إلا كان له به صدقة) يعني: «مسلماني نيست که نهالي را بکارد يا کشتي را زراعت نمايد و از آن پرندگان يا انساني بخورد مگر آنکه براي او بخاطر آن صدقه اي نباشد.» [مسلم]

بار بيش از طاقت بر آنان سوار نکنند:

مسلمان با سوار کردن باري بيش از طاقت حيوان بر آن سخت نمي گيرد. پيامبر صلى الله عليه و سلم وارد بستان يکي از مردان انصار گرديد و شتري را مشاهده نمود، وقتي شتر رسول خدا صلي الله عليه و سلم را ديد ناليدن گرفت و از چشمانش اشک روان شد. پيامبر صلي الله عليه و سلم بسوي آن شتر رفت و پشت گوش هايش را نوازش کرد و شتر آرام گرفت. پرسيد که صاحب شتر کيست، جواني از انصار آمده و گفت: من صاحب آن هستم، يا رسول الله – صلي الله عليه و سلم. آن حضرت صلى الله عليه و سلم فرمود: (أفلا تتقي الله في هذه البهيمة التي ملَّكك الله إياها؛ فإنه شكا إلى أنك تُجيعه وتُدئبه (تتعبه وترهقه) يعني: « آيا در مورد اين حيواني که خدا ترا مالک آن نموده از پروردگار نمي ترسي؟ زيرا او بمن شکايت مي کند که تو او را گرسنه نگه داشته و خسته اش مي کني.» [ابوداود]

پيامبر خدا صلى الله عليه و سلم فرموده است: (إن الله تبارك وتعالى رفيق يحب الرفق، ويرضى به، ويعين عليه ما لا يعين على العنف، فإذا ركبتم هذه الدواب العجم (التي لا تتكلم) فأنزلوها منازلها (أريحوها في المواضع التي اعتدتم الاستراحة فيها أثناء السفر) يعني: « همانا خداوند تبارک و تعالي نرم رفتار است و نرم رفتاري را دوست مي دارد و بدان خرسند مي گردد و براي آن چنان ياري مي رساند که براي بدرفتاري چنان نمي کند. پس هرگاه بر اين چهارپاي زبان بسته سوار شديد، آن را در منزلگاه هايش فرود آوريد(يعني آن را در جاهايي که براي استراحت آن ها در جريان مسافرت آماده نموده ايد، استراحت دهيد)»  [مالك]

آزار و شکنجه ندادن حيوانات:

دين اسلام تأکيد فراوان بر مهرباني و دلسوزي دارد. برهمين اساس انسان مسلمان حيوان يا پرنده اي را نمي آزارد و چه برسد که با آتش آن را عذاب دهد. رسول خدا صلى الله عليه و سلم لانه ي مورچه اي را ديد که صحابه سوزانده بودند، پرسيد: (من حَرَّق هذه؟) يعني: « چه کسي اين را سوزانده است؟» گفتند: ما. فرمود: (إنه لا ينبغي أن يعذِّب بالنار إلا رب النار)  يعني: « همانا نمي سزد که جز پروردگار آتش، کسي به آتش عذاب نمايد.» [ابوداود].

همچنين يکبار پيامبر صلى الله عليه و سلم بر الاغي گذشت که بر صورتش داغ نهاده بودند. فرمود: (لعن الله الذي وسمه) يعني: «لعنت بر آنکس باد که آن را داغ کرده است.» [مسلم] و ام المؤمنين عايشه -رضي الله عنها- در سفر همراه رسول الله صلى الله عليه و سلم بود. همانطور که سوار بر شتر بود، آن را به شدت مي راند، رسول خدا صلى الله عليه و سلم به او فرمود: (عليك بالرفق)  يعني: «با او به نرمي رفتار کن.» [مسلم]

حيوان را نشانه ي تيراندازي قرار ندهيد:

مسلمان پرندگان يا حيوانات را هدف تيراندازي خود قرار نمي دهد. عبد الله بن عمر رضي الله عنهما بر چند بچه از قريش گذشت که پرنده اي را بر جاي بلندي بسته بودند و به او تير مي انداختند. وقتي ابن عمر رضي الله عنهما را ديدند فرار کردند. ابن عمر رضي الله عنهما گفت: چه کسي اين کار را کرده ؟ خداوند لعنت کند کسي را که چنين کرده است. رسول الله صلى الله عليه و سلم کسي را که جانداري را نشانه ي هدف گيري خود قرار دهد را لعن نموده است. [مسلم].

انس رضي الله عنه پسربچه هايي را ديد که مرغي را بسته و به او تير مي انداختند، به آنان گفت: پيامبر خدا صلى الله عليه و سلم از اينکه به حيوانات ستم روا داشته شود نهي کرده است. [بخاري]

جدا نساختن پرندگان کوچک و مادرشان از همديگر:

رسول الله صلي الله عليه و سلم در سفري همراه اصحاب بودند. اصحاب حمره (نام پرنده اي است) را ديدند که دو جوجه اش همراهش بود، دو جوجه اش را گرفتند و حمره آمده و چنان  بشدت بال بال مي زد که انگار داشت شکايت مي کرد. پيامبر صلي الله عليه و سلم مقصود آن پرنده را فهميده و فرمود: (من فجع هذه بولدها؟ ردوا ولدها إليها) يعني: «چه کسي اين حيوان را براي بچه اش به فرياد آورده؟ فرزندش را به او بازگردانيد!» [ابوداود]

نرم رفتاري با حيوان در هنگام ذبح:

مسلمان هيچ حيواني را سربريده يا شکار نمي نمايد مگر به دليل شرعي خاصي و در آن حال نيز لازم است که در مرود حيوان با مهرباني و نيکي رفتار کند. پيامبرخدا صلى الله عليه و سلم مي فرمايد: (إن الله كتب الإحسان على كل شيء؛ فإذا قتلتم فأحسنوا القتلة، وإذا ذبحتم فأحسنوا الذبح، ولْيُحِدَّ أحدكم شفرته ولْيُرِح ذبيحته) يعني: « هر آئينه خداوند احسان و نيکي را بر هر چيز واجب نموده است، پس چون کشتيد، نيکو بکشيد و چون حيواني را ذبح نموديد، نيکو ذبح کنيد، بايد که تيغ خود را تيز کرده و ذبيحه ي خود را راحت نماييد.» [مسلم].

همچنين مي فرمايد: (من رحم ولو ذبيحة عصفور رحمه الله يوم القيامة) يعني: «کسي که بر يک ذبيحه اگرچه گنجشکي هم که باشد رحم آورد، خداوند بر او در روز قيامت رحم مي کند.» [طبراني]

مثله ننمودن حيوانات:

مسلمان حيوانات را با بريدن گوش ها يا هر عضو ديگري از اعضاي حيوان در حال حياتش آزار نمي رساند. از پيامبر صلى الله عليه و سلم روايت شده که فرموده اند: (من مَثَّل بحيوان فعليه لعنة الله والملائكة والناس أجمعين) يعني: «آنکه حيواني را مثله کند، لعنت خدا و فرشتگان و همه ي مردم بر اوست.» [طبراني]

جز به ضرورت حيواني کشته نشود:

بدرفتاري انسان با برخي حيوانات به ايجاد اختلال در تعادل طبيعت مي انجامد. به عنوان مثال: در بعضي مناطق انسان ها روي به کشتن گربه ها آوردند ولي در عوض تعداد موش ها در آن جا افزوده شده و محصولات کشاورزي را با خطر جدي مواجه ساخت. در نتيجه مجبور به صرف مبالغ بسياري جهت ساخت سموم و کشنده هايي براي رهايي از دست موش ها گشتند.

معالجه ي حيوان موقعي که بيمار باشد:

انسان مسلمان به مداواي حيواني که مال اوست همت گمارده و با آن با مهرباني رفتار مي نمايد.

مترجم: مسعود

مصدر: سايت نوار اسلام

IslamTape.Com

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: