ابو نصر فارابی

ابونصر فارابی از فلاسفه مشهور اسلامی الگوی اندیشه و نظام سیاسی را مدینه فاضله بر اساس بنیاد های فلسفی و سیاست را حاصل خدمات حاکم به مردم به منظور رسیدن به سعادت می داند . فارابی از علم مدنی یاد می کند.که هدفش بحث در افعال ورفتار ....وملکات و اخلاق است و این که رواج این افعال در میان مردم توسط حکومتی امکان پذیر است که «تنها به نیروی خدمت وفضیلت »به چنین کاری دست می زند.به نظر فارابی این خدمت عبارت است از پادشاهی وفرمانروائی وحاصل این خدمت سیاست است.غایت علم سیاست یا علم مدن بحث در سعادت عملی آدمی است یعنی برقراری ملکات و اخلاق در آدمی وخدمت دولت در پایداری از آن ها و همین خدمت سیاست است. پس سیاست تامین سعادت آدمی است.

ابوعلی سینا

ابوعلی سینا فیلسوف مشهور اسلامی درکتاب السیاسه و رساله اثبات نبوت خود اندیشه دینی سیاسی خود را تبیین کرده است . در کتاب السیاسه به مباحث پیرامون سیاست مدنی و کشور داری می پردازد و در رساله اثبات نبوت فلسفه بعثت پیامبران را بیان می کند. ابن سینا هدف نهائی یک جامعه مدنی و سیاسی را رسیدن به سعادت می داند و برای وحی و نبوت بعد سیاسی قایل است... او قانون وسیاست را که دورکن اصلی یک جامعه متمدن است به انبیاً اختصاص می دهد. به عقیده وی پیامبرقانونگذار و سیاستمدار بر جسته جامعه به شمار می رود و تنها اوست که میتواند این دو مسوً لیت را به عهده داشته باشد. ابن سینا در کتاب فی اثبات النبوه می گوید : پیامبران با سیاست و فن مدیریت و مردمداری که داشته اند، امور مادی مردم را سامان دادند و به یاری مکتب فلسفی الهی زندگی معنو ی را برای مردم کمال بخشیدند.

ابوحامد غزالی

غزالی ازمتفکران معروف و بر جسته اسلامی است. غزالی در کتاب احیاً العلوم دین،دین را کاملا" سیاسی می داند.از نظر غزالی زندگی اجتماعی انسان به چهار صنعت کشاورزی، پارچه بافی بنائی و سیاست وابسته است که مهمترین این صنایع و فنون سیاست است.از دید غزالی تفکیک میان علم دین و سیاست امری نا ممکن است.

سیاست علمی است که به سطح آگاهی افراد جامعه ارتباط دارد. و ژورنالیزم عین این مفهوم را ارتباط به اجتماع ارائه میکند . یعنی به هر اندازه, رشد و بیداری ملتی تبارض کند مطبوعات در آن جامعه رشد میکند . یکی دیگر از نماد ها یا نشانه های رشد ملتها که پیوسته توانسته است در دل جوامع ظهور کند و بی پروا به پیش برود ، پدیده شعر است ، وشعر که تراویده بسیار شگرف ، بسیار زیبا و پر مایه ذهن انسانها است.

شاعران همواره بیانگر احوال جوامع بوده بررسی های آنان نقد ها دیدو جهان بینی آنان همواره از دوره از دوره مشخص نظام مشخص و حتی انسانهای مشخص سخن می گوفه است در شعر هر دوره میتوان شگفتی های آن دوره ان دوره را جزئیات مکو نات و روابط آنرا مطالعه کرد زیرا شاعران با برداشت خود از جامعه آنرا دو باره پی ریزی میکند یعنی منطقی ترین باز پرداخت بطور غونه می بینیم اوضاع سیاسی، اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی ترین سیستم در شعر مولوی چگونه بیان شده است.

بنمای رخ که باغ و گلستانم آرزوست

بکشای لب که قند فراوانم آرزو ست

بشنیدم از هوای تو آواز طـــبل باز

باز آمدم که ساهد سلطانم آرزوست

یعقوب وار واز سفاها همی زنـــــم

دیدار خوب یوسف کنعانم آرزو ست

بالله که شهر بی تو مرا حبس می شود

آواره گی کوه و بیابانم آرزوست

زین همراهان سست عناصر دلم گرفت

شیر خدا و رستم داستانم آرزوست

جانم ملول گشت و زفرعون و ظلم او

آن نور روی موسی عمرانم آرزوست

زین خلق پر شکایت گریان شدم ملول

آ ن های و هوی نعره مستانم آرزوست

گویا ترم زبلبل اما ز رشک آن

بهداشت بر دهانم و افغانم آرزو ست

دی شیخ با چراغ همی گشت گرد شهر

کز دیو دد ملولم و انسانم آرزوست

گفتند یافت می نوشود جسته ما

گفت آنکه یافت می نوشود آنم آرزو ست

یک دشت جام باده و یک دشت زلف یار

رقـــــــــص چنین میانه و میدانم آرزوست

بزرگترین پیام این شعر انسان گرایی است و رسیدن به مرحله تکوین شخصیت که نایب خداست و به عنوان خلیفه او به زمین حکومت میکند در اینجا مولوی به عنوان یک تحلیلگر ، سیاست مدار و یک ژورنالیست زمان و انسان را نقد میکند که بزرگتین مفهوم و عنصر خود را که همانا تجلای معنویت انسانی است فراموش کرده اند فرعون گشته اند میدارند . حق کشی میکنند و بخدا تمکین ندارند . خونریز و غدار اند بد عهد و بد کردار اند که از این خوی و خواص درد صفتی و دیو منشانه آنها دیگر دیگران آواره گی گزیده و طرف کوه و بیابان میروند.

حضرت مولانا از این زمان کج مدار آنقدر بیزار است که میگوید حتی چراغ بدست هم نمیتوان انسان را در یافت که در آن آرزو باشد خویش و تن داری باشد بزرگ مردی و بزرگ منشی خدا بینی و خدا پرستی و بنده پروری باشد . پس پیام یک نوشته خیلی قوی ژورنالستیکی را در این شعر میتوان دید.

این ادعا که ژورنالیزم غیر سیاسی و بیطرف است از سال ها تبلیغ شده، مدرسان غربی و استادان فاکولتۀ ژورنالیزم آن را تبلیغ می کنند و جزء از ده اصل بین المللی ژورنالیزم قرار داده شده و ژورنالیست های جوان همیشه این درس را تکرار می کنند و یکدیگر را از موضعگیری سیاسی و ارزیابی و تحلیل سیاسی کردن برحذر می دارند. اما تجربه کار رسانه ای سی سال گذشته و مخصوصاً ده سال اخیر در افغانستان نشان می دهد که تمام تحلیل ها و گزارش های رسانه های افغانستان و همچنان تحلیل های رسانه های غربی طرف بوده و در خدمت منافع خاصی قرار داشته، گاهی چیز بیطرف و غیرسیاسی ارائه نمی دارند.

رسانه ها به وسیلۀ خبرنگارانی که همه انسان اند، گرداننده گی می شوند. این انسان ها چون سایر انسان ها موجودات اجتماعی اند. سلیقه، تمایل، فکر و نظر خاصی دارند. با انسان های خاصی در آمد و شد قرار دارند، در خانوادۀ با تمایلات خاصی بزرگ شده و بر طبق درست ترین تعریف سیاست که «شیوه ها و اسالیبی که انسان ها برای رسیدن به اهداف خاصی به کار می گیرند» کار و زنده گي می نمایند و چون ژورنالیست در زنده گي اهداف خاصی دارد و نمی تواند برای رسیدن به آن شیوه ها و اسلوب های خاصی را تدارک نبینند، پس نمی توانند غیر سیاسی باشند. تفاوت انسان ها با حیوانات در این است که انسان ها دارای شعور اجتماعی اند و این شعور را جز برای رسیدن به مقاصد خاصی به کار نمی گیرند، پس هر موجود با شعور، غیر سیاسی نیست.

اين که چرا برخی از مدرسان ژورنالیزم همچو درس های می دهند و بر غیر سیاسی بودن ژورنالیستان تأکید می کنند، جز اين که شعور آنان را از آنها بگیرند، چه بوده می تواند؟ زیرا ژورنالیست ها از هر طیف دیگر اجتماعی بیشتر به خبر های پشت پرده دسترسی پیدا می کنند، از ستم ستمکاران بیشتر اطلاع می یابند، از مقاصد برخی نظام ها از همه بیشتر آگاه می شوند، زد و بند های پشت پرده را زود تر می دانند... و آیا برای اين که این نا گفته ها همچنان پوشیده بمانند، تأکید نمی گردد که بیطرف و غیرسیاسی بمانید؟ و به این خاطر تأکید می کنند که اگر سیاسی شدید به وظیفۀ تان خیانت کرده اید و بر صراط مستقیم وظیفۀ تان عمل ننموده اید!! و آیا با تمام این تأکید و ترس از سیاسی شدن، این وعظ عملی شده است؟

برای خواندن بقیه به ادامه مطلب بروید!